Si Debataraja Jambi

Kamis, 03 November 2011

CONTOH HATA UMPASA (Sering Digunakan)

CONTOH HATA UMPASA
(Sering digunakan oleh warga Dalihan Na Tolu)

Dalam Upacara Adat Batak (Pesta Unjuk, dll), Mandok Hata sering menjadi 'momok' bagi sebagian orang, dan bahkan tidak jarang saling menghindar untuk Mandok Hata.  Bahkan ada Orang Tua yang mengawinkan anak gadisnya, dalam Mandok Hata sewaktu memberi Ulos Hela menjadi bahan "Partuktuhan" dalam pengucapan kata-kata akibat jarang menggunakan Hata Umpasa.  Terkadang dalam situasi yang tidak bisa dielak, seseorang telah menghafalnya, tetapi akibat kurang siap di hadapan banyak orang (demam panggung), apa yang di hafal sebelumnya menjadi hilang seketika.  Satu kata kunci untuk hal tersebut adalah membiasakan Pengucapannya, kalau mendengarkannya mungkin sudah sering, apalagi kalau sering mengikuti Upacara Adat.
Untuk itu berikut beberapa contoh Umpasa yang sering digunakan di berbagai kesempatan :


Nunga jumpang tali aksa
Ihot ni ogung Oloan
Nunga sidung sude hata
Jala takkas do hamu nadua hasuhuton na masipaolo-oloan

Bulung ni losa ma bulung ni indot
Bulung ni motung mardua rupa
Sude hatai ingkon ma taingot
Unang ma adong hita na lupa

...Ingot-ingot... 3X



OLOP-OLOP

Balintang ma pagabe
Tumundalhon sitadoan
Arimu nadua hasuhuton ma gabe
Ala takkas do hamu na masipaolo-oloan

Asa binanga ni Sihombing ma binongkak ni Tarabunga
Tu sanggar ma apporik tu lubang ma satua
Sinur ma na pinahan gabe ma na niula
Simbur magodang ma akka dakdanak songonulluson pora-pora
Hipas ma akka na magodang tu pempeng na laho matua
Horas ma pardalan-dalan mangomo partiga-tiga
Manumpak ma Tuhanta Debata dihorasi ma hita saluhutna

Aek ni Siuruk-uruk
Tu lallan aek Toba
Dakdanak dang adong na marungut-ungut
Namagodang sude marlas ni roha

... Olop-olop ... 3X



ULOS PASSAMOT

Manginsir ma si dohar
Tu uma ni Palipi
Tu deakna ma hamu marpinompar
Bagas muna sitorop pangisi


(Band.)
Nialap ma piar-piar
Sian onan ni Hutatinggi
Tu deakna ma hamu marpinompar
Bagasmuna sitorop pangisi


Andor halumpang ma togu-togu ni lombu
Andor hatiti ma togu-togu ni horbo
Saur matua ma hamu paihut-ihut pahompu
Sahat tu namrnini sahat tu na marnono


Tubu ma hau simartolu
Tubu di lambung ni Halas
Leleng ma hamu mangolu
Sahat gabean jal horas-horas


(Band.)
Sahat solu
Natinogu tu bonean ni Tigaras
Leleng ma hamu mangolu
Sahat gabean jala horas-horas


(Band.)
Sahat ma par Hutajulu
Sahat marhuta di robean ni si Ambolas
Sahat ma hamu leleng mangolu
Sahat gabean jala horas-horas




MARHUSIP

Habang ma binsusur
Habang mai martolu-tolu
Molo pinungka namartutur
Anggiat ma padenggan ngolu-ngolu


Buruk-buruk ni durung
Parasaran ni sioto
Bangkona do manungkun
Molo daong dope binoto


Jolo tiniptip sanggar
Laho baen huru-huruan
Jolo sinukkun marga
Asa binoto partuturan



TU DONGAN SAHUTA

Tinapu ma bulung rata
Bontar ma ia gotana
Sisada Sitaonon/las ni roha do namardongan sahuta
Nang pe asing-asing margana


Tinallik bulu duri
Sanjokkal mai dua jari
Raja ni dongan Sahuta do Raja Panuturi
Dohot pangajar-ajari




TU HULA-HULA

Obuk do jambulan
Nidandan bahen samara
Molo burju marhula-hula
Pitu sundut soada mara


Habang ma sibigo
Paihut-ihut bulan
Saluhut na tapangido
Sai tibu mai dipasaut Tuhan


Songgop ma siruba-ruba
Tu dakka ni Hapadan
Pasu-pasu na pinasahat muna
Sai dijangkon tondi mai nang dohot badan



Mardakka jabi-jabi
Marbulung ia s tulan
Pasu-pasu na pinasahat munai tu hami
Sai tibu mai dipasaut Tuhan



Tinapu bulung ni sabu
Bahen lompan ni pangula
Sahat ma pasu-pasu munai tu hami
Horas ma hamu horong ni hula-hula



Marhuta ma di Hutaraja
Tun Siborong-borong ma molo maronan
Molo manuturi amanta raja
Denggan jala une ma sude akka na nihataan



 
TU PENGANTIN

Dekke ni Arirang
Na peak di tonga ni onan
Badan muna naso jadi sirang
Tondi muna masigomgoman


Mangula ma pangula
Dipasae ma gadu-gadu
Burju ma hamu marhula-hula
Jala dame marhombar ni jabu


Giring-giring ma gosta-gosta
Tu dakka ni sikkoru
Hatop ma mangiring-iring huhut mangompa-ompa
Anak nang dohot boru


Habang ma simarsimbulan
Tangki mai jala ualang
Rabion si mareme
Mangido hita tu Tuhan
Sai tubu ma di hamu anak si partahi ulubalang
Dohot boru namora jala pareme


Tubuan laklak ma tubuan singkoru
Tubu ma sanggar di parsopoan
Tubuan anak ma hamu tubuan boru
Jekkar-jekkar di parngoluan


Ribbur ni pakkat
Tu ribbur ni hotang
Tusi hamu mangalangka
Sai tusi ma dapotan Passamotan



Gadu-gadu ni Silindung
Tu gadu-gadu ni sipoholon
Sai tubu ma anakmuna sampulu pitu
Boru muna sampulu onom


Tubu ma hariara
Di tonga-tonga ni huta
Dakkanai pinarait-raithon
Tubu ma di hamu anak namarsahala
Dohot boru namartua
Sitongka panahit-nahiton



Dakka ni hariara
Pinarait-raithon
Tubu ma di hamu boru dohot anak
Si tokka panahit-nahiton



Tubu ma hau tambissu
Tardikkan ni hau bintatar
Sai tubu ma di hamu anak dohot boru na bisuk
Huhut jala na pistar





ULOS HELA

 Andor ras ma tu andor ris
Bulung ni tobu ma pangarahutna
Sai horas ma hamu jala torkis
Diramoti holong ni roha ni Tuhanta



 
TU SIHUTTI AMPANG

Sitorop ma dakkana
Sitorop ma rantingna
Gabe jala mamora ma hula-hulana
Songoni ma nang boruna




TU PAMORUON

Hau simarolu
Di tombak ni panamparan
Sahat ma hamu leleng mangolu
Di haliangi akka pomparan


Martahuak ma manuk
Di bungkulan ni ruma
Horas ma hula-hulana
Songoni ma nang boruna



Marmutik tabu-tabu
Mardoppakhon matani ari
Sai hot ma di hmau akka pasu-pasu
Laho marhajophon akka na sinari


Simbora ma pulguk
Pulguk di lage-lage
Mamora ma hita luhut
Sai horas ma jala gabe



Mandurung di aek sihoru-horu
Manjala di aek sigura-gura
Udur ma hamu leleng mangolu
Hipas matua sonang sora mahua



Dang tutu siohupi
Molo so marsuga-suga
Dang tutu boru nauli
Molo so buruju marhula-hula



Ia tambor bonana
Rugun ma ia pussuna
Ia mamora hula-hulana
Sai gabe ma nang dohot boruna



Pat ni gaja
Tu pat ni hora
Anak ni Raja
Pahompu ni namora



Durung do boru
Tomburon Hula-hula
Sipanumpahi ma nian boru
Molo adong ulaon ni hula-hula




TU NAMARDONGAN TUBU

Tuhuk ni na gelleng
Tuhuk ni na bolon
Mamboan siboanon
Dos do adat na gelleng
Songoni adat na bolon
Dang mardia imbar naikkon do Rajahononhon


Pitu lombu jonggi
Mahulang-hulanghon hotang
Raja pinaraja-raja
Matua hasuhuton do pandapotan


Titir maaranak
Titir marboru
Marpahompu sian anak
Marpahompu sian boru
Sahat tu na marnini
Sahat tu na marnono



Bulung ni tobu poso
Uram-uram ni si tuma
Gogo ma di na umposo
Ruhut-ruhut ma di namatua




Loting ni tomboman
Tabo nasiniraan
Tondinta ma masigomgoman
Sai dao ma namasisaritaan




Pege sakkarimpang
Hunik sahadang-hadangan
Manimbung rap tu toru mangangkat rap tu ginjang
Tong-tong hita satahi saoloan

Tubu ma dingin-dingin di toru ni simartolu
Horas ma tondi madingin pir tondi matogu
Debata do namangiring-iring asa tong-tong hita leleng mangolu
Asa di hita namardongan tubu
Ampara si doli Raja ni Dongan tubu
Anak ni dainang Paraman ni namboru
Songon poda ni ompunta sijolo-jolo tubu
Mangangkat hita rap tu ginjang manimbung rap tu topru
Hot hita tong-tong disi sada anak dohot si sada boru


 
TINTIN MARANGKUP

Bulung namartampuk
Bulung ni simarlasuna
Nunga hujalo hami tintin marakkup
Dohonon ma hata pasu-pasuna


Hot pe jabui
Tong doi margulang-gulang
Boru niise pe dialap bere i
Natong do i boru ni tulang

Hot doi lubang
Nang pe dihunghupi rere
Na tongtong doi boru ni tulang
Boru niise pe dialap bere





MANGAMPU

Bulung ni taen
Tu bulung ni si tulan
Molo tarbahen
Topot hamu ma hami  sahali sabulan



Molo so tarbahen bulung ni si tulan
Pinomat bulung ni salaon
Molo so tarbahen sahali sabulan
Pinomat sahali sataon



Nidurung ma situm
Laos dapot pora-pora
Molo mamasu-masu hula-hula
Mangido iba tu Tuhan Napogos hian iba boi do gabe mamora



Naung sampulu dua
Jumadi sampulu tolu
Pasu-pasu naung pinasahat muna
Sai anggiat mai padenggan ngolu-ngolu



Turtu ma ia anduhur
Tio ma ia lote
Hata pasu-pasu naung pinasahatmuna
Sai unang ma mubsa sai unang mose



Naung sampulu pitu
Jumadi sampulu ualu
Hata dohot pasu-pasu naung pinasahatmu
Huampu hami martonga ni jabu





Aek marjullak-jullak, marjullak-sjullan sian batu
Aek na i dibaen ma tu tabu-tabu
Diboan ma tu tonga ni jabu
Dipeakhon ma di atas ni pinggan pasu

Akka hata nauli naung pinasahat munai nang akka pasu-pasu
     Ampu mai di parsabuhuan nami
     Tuat mai di abara nami
     Abing mai di abingan nami
Takkas mai rajanami huampu hami martonga ni jabu


-------------------------------------- aromamis pete ------------------------jambi city---2011-----------------------